„Słyszałem nieraz pieśni o bitwach i wyobrażałem sobie, słuchając ich, że klęska może być pełna chwały. Ale teraz widzę, że to rzecz straszna, by nie rzec: rozpaczliwa”.
J.R.R Tolkien
Obrona Grodna we wrześniu 1939 roku to jedno z mniej znanych, a jednocześnie najbardziej poruszających wydarzeń kampanii wrześniowej. To tragiczny epizod z początków II wojny światowej, który pokazuje, jak wielkie znaczenie może mieć odwaga zwykłych ludzi wobec brutalnej agresji potężnego wroga. Mimo że w oficjalnej historii przez wiele lat pomijano ten temat, dziś pamięć o obrońcach Grodna wraca jako symbol patriotyzmu, determinacji i ofiary.
Miasto Grodno, położone na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej, zostało zaatakowane przez Armię Czerwoną 20 września 1939 roku, kilka dni po napaści Związku Radzieckiego na Polskę. Była to część realizacji tajnego paktu Ribbentrop-Mołotow, w którym Niemcy i ZSRR podzieliły się terytorium Polski. Mimo że Wojsko Polskie było już osłabione walkami z Niemcami na zachodzie, mieszkańcy Grodna – cywile, policjanci, harcerze i resztki oddziałów wojskowych – postanowili bronić miasta przed sowieckim najeźdźcą. Obrona Grodna była niezwykle dramatyczna. Brakowało broni, amunicji i ciężkiego sprzętu. Mieszkańcy organizowali barykady, a młodzież rzucała butelki z benzyną na sowieckie czołgi. W obronie miasta brali udział nawet kilkunastoletni chłopcy. Ich poświęcenie budzi podziw, ale i przerażenie – wojna odebrała im dzieciństwo i zmusiła do walki o wolność z bronią w ręku. Walki o Grodno trwały dwa dni – od 20 do 22 września – i zakończyły się zdobyciem miasta przez Armię Czerwoną. Po zajęciu miasta doszło do brutalnych represji – wielu obrońców zostało rozstrzelanych, aresztowanych lub deportowanych na Syberię. Szczególnie tragiczny był los młodych ludzi, których sowieci uznali za „bandytów” tylko dlatego, że odważyli się stawić opór. Mimo militarnej klęski obrona Grodna miała ogromne znaczenie moralne. Pokazała, że Polacy byli gotowi bronić swojej niepodległości nie tylko przed Niemcami, ale także przed zdradziecką napaścią ze wschodu. Była to jedna z nielicznych prób zorganizowanego oporu przeciwko Sowietom w pierwszych dniach ich agresji. Obrona Grodna stała się symbolem patriotyzmu i niezłomności – cech, które przez dziesięciolecia były wymazywane z oficjalnej historii PRL.
Komiks „Wojenna odyseja Antka Srebrnego 1939–1944: Obrona Grodna”, wydany przez Instytut Pamięci Narodowej, to jedna z części serii ukazującej losy młodego chłopca – Antka Srebrnego – w tragicznych realiach II wojny światowej. Ten odcinek skupia się na dramatycznych wydarzeniach obrony Grodna we wrześniu 1939 roku, gdy sowieckie wojska wkroczyły do Polski od wschodu. Komiks łączy formę przystępną dla młodszych czytelników z ważnym przekazem historycznym i patriotycznym. Głównym bohaterem jest Antek – młody chłopak, który mimo swojego wieku wykazuje się odwagą, dojrzałością i silnym poczuciem obowiązku wobec ojczyzny. Obrona Grodna, przedstawiona w komiksie, staje się dla niego brutalnym wprowadzeniem w dorosłość i wojnę. Młodzież, dzieci, harcerze – wszyscy stają do walki z przeważającymi siłami sowieckimi. Sceny pokazujące improwizowaną obronę miasta – rzucanie butelek z benzyną na czołgi czy barykadowanie ulic – ukazują desperację, ale też niezwykłe bohaterstwo mieszkańców miasta.
Komiks nie ucieka od tragizmu. Pokazuje brutalność sowieckiego agresora, zdradę sojuszniczych obietnic, a także dramat cywilów. Uderzające jest to, że w samym centrum wydarzeń znajdują się dzieci – ich losy ukazują, jak wojna zabiera nie tylko życie, ale i dzieciństwo. Historia Antka to symbol wielu młodych Polaków, którzy musieli szybko dorosnąć, by walczyć o wolność ojczyzny. Pod względem graficznym komiks utrzymany jest w realistycznym, choć uproszczonym stylu, co czyni go przystępnym dla młodszych czytelników, ale też nie trywializuje tematu. Warstwa edukacyjna, obecna m.in. w dodatkach historycznych na końcu publikacji, pomaga zrozumieć kontekst wydarzeń – agresję ZSRR, losy Kresów, terror NKWD i późniejsze deportacje ludności. „Obrona Grodna” to ważna lekcja historii, ale także opowieść o wartościach – odwadze, poświęceniu, miłości do ojczyzny. Komiks nie tylko przybliża młodym czytelnikom historię II wojny światowej, ale także inspiruje do refleksji nad tym, czym jest patriotyzm i jak trudne decyzje musieli podejmować ich rówieśnicy w przeszłości.
Książka „Wojenna odyseja Antka Srebrnego: Obrona Grodna” to pozycja wartościowa zarówno pod względem historycznym, jak i literackim. W prosty, ale poruszający sposób ukazuje dramat wojny i wpływ, jaki miała ona na losy młodych ludzi. To opowieść, która uczy, wzrusza i przypomina o tych, którzy w najtrudniejszych chwilach potrafili zachować honor i odwagę.
Książkę do recenzji otrzymałam od Instytutu Pamięci Narodowej
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz