Niczym klasyka

 „Każde stworzenie ma swoją rolę i znaczenie w wielkiej sieci życia.” – Dalajlama XIV

Współczesne książki coraz częściej podejmują temat ochrony przyrody, pokazując najmłodszym, jak ważne jest dbanie o środowisko. W ten nurt wpisuje się Tajemnica mokradła autorstwa Pani Małgorzaty Jabłońskiej, ilustrowana przez Panią Annę Karwalę. Utwór wierszowany, przeznaczony dla dzieci powyżej piątego roku życia, to opowieść, która łączy piękną formę literacką z mądrym przesłaniem. Książka nie tylko przybliża czytelnikom świat przyrody, ale też w przystępny sposób pokazuje zależności panujące w ekosystemie. Dzięki temu stanowi nie tylko źródło literackiej przyjemności, ale również doskonałe narzędzie edukacyjne, które można wykorzystać w domu, przedszkolu czy szkole.

Akcja książki rozgrywa się w malowniczym, pełnym życia mokradle. To przestrzeń, w której mieszkają różnorodne zwierzęta: żaby, ważki, czaple, bociany, bobry i raki. Autorka ukazuje ich codzienne życie, współistnienie i zależność od środowiska naturalnego. Najważniejszym bohaterem jest stary bóbr – strażnik mokradła, doświadczony i mądry, który czuwa nad równowagą przyrody. Pewnego dnia okazuje się, że mokradło zaczyna wysychać – wody jest coraz mniej, co grozi katastrofą dla wszystkich mieszkańców. Wtedy młode bobry, wspierane przez bociana, wyruszają w podróż, aby odkryć przyczynę tego zjawiska. Wyprawa staje się nie tylko przygodą, lecz także lekcją odpowiedzialności i odwagi. Bohaterowie odkrywają, że źródłem problemu są ludzkie działania – śmieci wrzucane do rzeki zatamowały dopływ wody do mokradła. W tym momencie opowieść nabiera wyraźnego charakteru ekologicznego i edukacyjnego. Zwierzęta uświadamiają sobie, że choć są zależne od natury, to największe zagrożenie stanowi nie sama przyroda, lecz człowiek, który często nie rozumie konsekwencji własnych czynów.

Książka Pani Małgorzaty Jabłońskiej porusza kilka ważnych tematów:

Ekologia i ochrona środowiska – centralnym problemem jest brak wody, spowodowany działalnością człowieka. Dla młodych czytelników to jasny przekaz: każde działanie, nawet tak prozaiczne jak wyrzucanie śmieci, ma swoje konsekwencje dla całego ekosystemu.

Znaczenie współpracy – bohaterowie odkrywają prawdę tylko dzięki wspólnym wysiłkom. Starsi i młodsi, doświadczeni i początkujący – każdy wnosi coś od siebie. Współdziałanie ukazane w książce uczy dzieci, że razem można rozwiązać nawet najtrudniejsze problemy.

Odwaga i ciekawość świata – młode bobry i bocian podejmują wyzwanie i ruszają w nieznane. To metafora dziecięcej ciekawości, która jest motorem poznania. Autorka pokazuje, że warto pytać, szukać i nie bać się nowych doświadczeń.

Rola starszych pokoleń – stary bóbr symbolizuje mądrość, doświadczenie i odpowiedzialność za młodszych. To również lekcja szacunku wobec starszych, którzy potrafią wskazać właściwy kierunek i ostrzec przed zagrożeniem.

Ogromnym walorem książki jest jej forma. Tekst napisany wierszem brzmi rytmicznie, melodyjnie, co ułatwia dzieciom zapamiętywanie treści i sprawia, że lektura jest przyjemna także przy głośnym czytaniu. Rymowana narracja przypomina tradycyjne bajki i wierszowane opowieści, które od pokoleń pełniły rolę narzędzia edukacyjnego. Drugim istotnym elementem są ilustracje Pani Anny Karwali. Barwne, wyraziste obrazy nie tylko uzupełniają tekst, lecz także przyciągają uwagę młodych odbiorców, pomagając im lepiej wyobrazić sobie świat mokradła. Dla dzieci, które dopiero uczą się samodzielnego czytania, ilustracje są dodatkową pomocą i zachętą do sięgania po książkę.

Tajemnica mokradła to książka, która znakomicie łączy rozrywkę z nauką. Dzięki niej dzieci poznają świat przyrody i dowiadują się, jak ważną rolę odgrywa woda w utrzymaniu życia. W prosty sposób Autorka tłumaczy mechanizmy ekologiczne, np. dlaczego zanieczyszczenie rzeki może mieć wpływ na mokradło i wszystkich jego mieszkańców. Co więcej, lektura rozwija empatię wobec zwierząt i uczy odpowiedzialności za środowisko. To niezwykle ważne w dzisiejszych czasach, gdy coraz częściej mówi się o zmianach klimatycznych, suszach i utracie bioróżnorodności. Wczesne kształtowanie świadomości ekologicznej u dzieci może sprawić, że w dorosłym życiu będą one bardziej wrażliwe i odpowiedzialne. Książka może być także świetnym punktem wyjścia do zajęć w przedszkolu lub szkole. Nauczyciele mogą na jej podstawie prowadzić rozmowy o przyrodzie, ekologii, a nawet organizować praktyczne działania, np. sprzątanie lasu czy obserwację ptaków.

Do największych zalet pozycji należą:

atrakcyjna forma wierszowana, piękne, kolorowe ilustracje, prosty, ale bardzo ważny przekaz ekologiczny, połączenie przygody z edukacją, uniwersalne wartości: współpraca, odpowiedzialność, szacunek dla starszych.

Można jednak wskazać również pewne ograniczenia. Historia, choć ciekawa, jest stosunkowo krótka, przez co niektóre wątki pozostają powierzchowne. Dla starszych dzieci może być zbyt prosta, a morał – zbyt oczywisty. Jednak dla grupy wiekowej, do której książka jest adresowana, to raczej atut niż wada.

Pani Małgorzata Jabłońska w Tajemnicy mokradła stworzyła książkę, która bawi i uczy jednocześnie. Dzięki ciekawej fabule, rytmicznej formie i pięknym ilustracjom lektura angażuje najmłodszych czytelników i zachęca ich do refleksji nad otaczającym światem. To opowieść o przyrodzie, która pokazuje, że los zwierząt i ludzi jest ze sobą ściśle powiązany, a nasza odpowiedzialność wobec środowiska naturalnego jest ogromna. Książka stanowi znakomity przykład literatury ekologicznej dla dzieci. Jej wartość polega nie tylko na walorach artystycznych, ale przede wszystkim na kształtowaniu wrażliwości i postaw proekologicznych. Można śmiało powiedzieć, że Tajemnica mokradła to nie tylko opowieść o przygodzie zwierząt, ale także ważna lekcja dla każdego małego czytelnika – lekcja szacunku, współpracy i troski o świat, w którym żyjemy.

Książkę do recenzji otrzymałam od Wydawnictwa Sorus