czwartek, 11 lutego 2021

Warszawo ma... Coś więcej niż album

 








Pamięć Warszawy - Najnowszy patriotyczny album o jednej z najbardziej zniszczonych stolic świata, podczas II wojny światowej. Życie przedwojennego miasta, dramaty i walka ludności, niesamowici bohaterowie, odwaga poległych... To wszystko i dużo więcej na wspaniałych zdjęciach okraszonych historią narodu polskiego.

Pamięć o historii

Historia Warszawy największego miasta w Polsce rozpoczyna się w XII lub XIII wieku kiedy powstał historycznie najstarszy na terenie miasta dwór książąt mazowieckich Jazdów. Informacje na temat siedlisk ludzkich, które mogły dać początek miastu, Warszawa są bardzo skąpe. Do powstania miasta przyczynił się pośrednio podział dzielnicowy Polski przez Bolesława Krzywoustego. Miało to zażegnać walki o władzę między jego synami, ale doprowadziło do osłabienia kraju, który od wschodu najeżdżali Litwini, docierając aż na Mazowsze.

Nadana przez zasadźców nazwa (pierwotnie Warszowa lub Warszewa) pochodzi od rycerza z rodu Rawów (Rawiczów) o imieniu Warsz (będącego skrótem od imienia Warcisław), do którego należała wieś z XII lub XIII wieku, leżąca w obrębie dzisiejszego Mariensztatu.

Warszawa w XIV i XV wieku

Od 1350 wokół miasta powstawała pierwsza linia murów, od 1380 druga. W 1376 książę Janusz I Starszy wydał w Zakroczymiu pierwszy znany przywilej dla Starej Warszawy. Dotyczył on wybudowania i urządzenia w pobliżu mostu nad potokiem spływającym parowem późniejszej ul. Mostowej łaźni publiczne. Pod koniec XIV w. na północ od Starej Warszawy powstaje nowe miasto (Nowa Warszawa) z własnymi władzami (lokacja Nowej Warszawy w 1408 r. na prawie chełmińskim).

Warszawa Stanisława

Czasy rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego to w dziejach Warszawy czas kontynuacji rozwoju przestrzennego i demograficznego miasta, które stało się widownią najważniejszych wydarzeń w czasie upadku I Rzeczypospolitej.

W 1764 dla poparcia elekcji Poniatowskiego w granice Rzeczypospolitej wkroczył korpus wojsk rosyjskich. Odtąd prawie nieprzerwanie do 1795 w stolicy stacjonował garnizon rosyjski.

Insurekcja Kościuszkowska, Powstanie Styczniowe, Powstanie Listopadowe

Warszawa przeżyła również wiele podczas wszelkiego rodzaju powstań. Powstanie styczniowe z przełomu 1863 i 1864, poprzedzone zostało serią manifestacji patriotycznych. 27 lutego 1861 roku w czasie manifestacji na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, Rosjanie krwawo stłumili protest, zabijając 5 Polaków, uroczyście pochowanych w czasie pogrzebu pięciu poległych. Na kongresie wiedeńskim w 1815 utworzono, autonomiczne i związane z Rosją jedynie unią realną, tzw. Królestwo Kongresowego ze stolicą w Warszawie. Czasy 30-lecia istnienia Królestwa Kongresowego spowodował okres szybkiego rozwoju kapitalizmu i industrializacji w stolicy.

Stolica podczas pierwszej wojny światowej

1 sierpnia 1915 Rosjanie opuścili Warszawę po stu latach obecności, burząc mosty i niszcząc obiekty o znaczeniu strategicznym. Ewakuacja przez Rosjan zakładów przemysłowych i niszczenie przez nich zapasów surowcowych, pogorszyły sytuację ekonomiczną miasta.

Od 6 sierpnia 1915 do 11 listopada 1918 Warszawa była okupowana przez wojska niemieckie. Na wieść o rewolucji w Niemczech, 8 listopada 1918 gubernator Hans von Beseler potajemnie opuścił miasto. 10 listopada 1918 o godz. 7 rano,  w Warszawie pojawił się komendant Legionów Polskich Józef Piłsudski, wysiadając z pociągu z Berlina na Dworcu Warszawsko-Wiedeńskim. Stało się to wezwaniem do rozbrojenia Niemców oraz usuwania widocznych na ulicach śladów ich obecności.

 

 

 


 

 

Powstanie Warszawski

Największą bitwą miasta było Powstanie Warszawskie.

Na mocy rozkazu dowódcy Armii Krajowej, gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” powstanie warszawskie rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. o 17.00, tzw. godzinie „W”. Miało na celu wyzwolenie stolicy spod niemieckiej okupacji przed wkroczeniem do niej Armii Czerwonej. Armia Krajowa i władze Polskiego Państwa Podziemnego zamierzały ujawnić się i wystąpić wobec Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (utworzonego w Lublinie i zależnego od woli Stalina) w roli gospodarza (jako jedyna legalna władza niepodległej Rzeczypospolitej). Powstanie, planowane na kilka dni, upadło 3 października po 63 dniach walki. W jego wyniku zginęło od 16 tys. do 18 tys. żołnierzy AK i od 150 tys. do 180 tys. cywilów. Po kapitulacji Warszawa została doszczętnie zniszczona przez Niemców.








Międzynarodowy album

Nakładem Wydawnictwa Biały Kruk ukazał się niesamowity album o jednym z najpiękniejszych, a zarazem o jednym z najbardziej tragicznych historycznie miast Polski -  Warszawie. Pamięć Warszawy jest wspaniałym dziełem tłumaczonym na język angielski. Cudowne fotografie, wspaniały rys historyczny i rzetelny komentarz sprawiają, że kartki same się przewracają.

W tej bardzo ważnej historycznie pozycji znajdziemy oryginalne zdjęcia samego miasta zarówno podczas jego największego rozkwitu jak i całkowitego upadku, a także dzieł kultury np. pomników, czy tablic upamiętniających.

Publikacja rozpoczyna się od kilku słów wstępu pana Wojciecha Dąbrowskiego. Dalej mamy niesamowite fotografie np. centrum miasta na początku XX wieku kiedy dominował czas rozwoju stolicy. Archiwalne zdjęcia Muzeum Narodowego, sień kamienicy u Fukiera na starym mieście (przyznam jedno z moich ulubionych), Kościół oo Kapucynów przed 1939 rokiem, Kolumna Zygmunta z roku 1930, Stare Miasto ulica Bugaj z 1938 (wspaniale uchwycone dzieci i otoczenie, mnie osobiście przeniosły w klimat tamtych dni).










Oczywiście znajdziemy tutaj także zdjęcia z czasów równania miasta z ziemią. Całkowicie zdewastowany Plac Trzech Krzyży, tragiczny kolejowy Dworzec Główny codzienny załadunek mienia polskiego, prawie całkowicie zbombardowane kamienice na Starym Mieście. Najwięcej emocji budzi we mnie fotografia Kościoła Św. Anny, wracałam do niej kilkakrotnie...






Tłumaczenie

Największym zaskoczeniem było dla mnie tłumaczenie tekstu historycznego na język angielski. Pomyślałam sobie od razu, jak wielu naszych rodaków za granicą będzie mogło przeczytać te publikacje. Wspaniała kolumna z polskim opisem i obok opisem angielskim pozwala dociekliwym sprawdzić, czy faktycznie tekst jest rzetelnie przetłumaczony.

Muszę powiedzieć, że to wydanie mnie zachwyciło i jednocześnie wzruszyło. Ponieważ wszyscy w domu jesteśmy miłośnikami historii, oglądaliśmy zdjęcia z zachwytem, czytając informacje. Byłam w Warszawie kilkanaście razy. Kocham to miasto za jego duszę, historię i urok. Ta książka jest dopełnieniem tego co zwiedziłam i zobaczyłam. Jeśli ktoś planuje podróż do stolicy z dziećmi, to tę pozycję musicie mieć. Wspaniale wprowadzi Was w samo serce i historię miasta.








Całkowicie oryginalny, niebanalny, tragiczny, cudowny i najważniejsze prawdziwy świat naszej Warszawy... Zaprasza was tym albumem do zapoznania się z naszą wspólna narodową historią, a kiedy już zobaczycie na żywo wszystko, co widzieliście na fotografiach pączki w najstarszej polskiej cukierni A. Blikle będą wisienką na torcie wycieczki.




Książkę do recenzji otrzymałam od Wydawnictwa Biały Kruk.






Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

 https://www.youtube.com/@Literackiewiadomo%C5%9Bcizwiejs-l3t